آیا در محیط خود، صدای مزاحم دارید؟ با ما تماس بگیرید
سوالات متداول
امواج مکانیکی طولی چیست؟
امواجی هستند که در محیط مادی منتشر میشوند و راستای انتشار آنها در راستای ارتعاش محیط مادی تولید کننده آنها است.
محدوده شنوایی چیست؟
گوش انسان در محدوده فرکانس 16 تا 20000 هرتز و در دامنه شدت 12- ^10 وات بر متر مربع تا 100 وات بر متر مربع (و به طور متناظر دامنه فشار 5-^ 10 2 پاسکال تا 200 پاسکال) قادر به درک حسی امواج صوتی میباشد.
سرعت صوت در محیطهای مادی چگونه است
به طور کلی سرعت موج صوتی وابسته به چگالی محیط میباشد بنا بر این سرعت موج در جامدات بیشتر از مایعات و در مایعات بیشتر از گازها است.
حدود سرعت موج صوتی در محیطهای مختلف چقدر است؟
همه محیطهای مادی کم و بیش در مقابل عبور صوت از خود مقاومت نشان میدهند میزان مقاومت صوتی اغلب وابسته به چگالی محیط است. هر چه چگالی محیط بیشتر باشد مقاومت هم بیشتر است. مقاومت آکوستیکی در رابطه با نسبت نفوذ پذیری موج هوایی در محیط پذیرش تفسیر میشود.
مقاومت آکوستیکی محیط چیست؟
همه محیطهای مادی کم و بیش در مقابل عبور صوت از خود مقاومت نشان میدهند میزان مقاومت صوتی اغلب وابسته به چگالی محیط است. هر چه چگالی محیط بیشتر باشد مقاومت هم بیشتر است. مقاومت آکوستیکی در رابطه با نسبت نفوذ پذیری موج هوایی در محیط پذیرش تفسیر میشود.
محیطهای انتشار موج کدامند؟
امواج صوتی میتوانند در گازها، مایعات و جامدات منتشر شوند. بنا براین بسته به محیط انتشار به امواج هوابرد، مایع برد و پیکری تقسیم میشوند.
چرا در محیطهای چگال تر با وجود سرعت بیشتر صوت، مقاومت صوتی هم بیشتر است؟ آیا این پارادوکس نیست؟
خیر چون محیطهای چگالتر نفوذ پذیری کمتری نسبت به صوت دارند و مقادیر اندک انرژی صوت در آنها نفوذ میکند مثلا 1% یا کمتر، ولی آنچه که نفوذ میکند میتواند با سرعت بالایی منتشر شود.
رفتارهای امواج صوتی کدامند؟
رفتارها شامل: بازتابش از روی سطوح، انحراف از لبه اشیاء، پخش یا واگرایی در محیط انتشار و تداخل امواج میباشند.
مفهوم این رفتارها در محیط واقعی چیست؟
بازتابش صوت در داخل بناها میتواند سبب تشدید صدا گردد. پدیده انحراف باعث میشود که موج صوتی از لبه موانع به سمت پشت آنها منحرف شود و باعث آزار شنوندهها گردد. پخش امواج صوتی باعث کاهش دانسیته انرژی آنها میشود و بالاخره تداخل امواج صوتی منتشر شده از منابع مختلف اغلب باعث تشدید دامنه موج میشود.
امواج صوتی هوابرد چه انواعی دارد؟
شامل امواج ساده سینوسی، امواج مختلط و امواج ضربهای (یا کوبهای) هستند. امواج مختلط خود به امواج دورهای (منظم) و غیر دورهای ( نامنظم) تقسیم میشوند.
تقسیم بندی فیزیولوژیک صوت چیست؟
اصوات از نظر فیزیولوژیک به موسیقی (Music) و صدا (Nise)تقسیم میشوند.
موسیقی به چه مفهوم است؟
تمام اصوات منظم که اغلب از قبل برنامه ریزی شده اند در تعریف موسیقی میگنجند. این دسته شامل آواهای طبیعی مانند صوت پرندگان، دریا و رودخانه یا اصوات انسانی هستند و همچنین اصواتی که با انواع ساز نواخته میشوند. این انواع صوت اغلب خوشایند هستند. در این امواج تغییرات دامنههای فشار و فرکانس در طول زمان به صورت موزون تغییر مینماید و تغییرات آن نیز قابل پیش بینی است.
صدا چیست؟
صدا امواج مختلط غیر دورهای است که اغلب برنامه ریزی نشده و ناخوشایند است و میتواند برای انسان و سایر جاندارن مضر باشد. دو خصوصیت مهم صدا: ناخواسته بودن، ناخوشایند بودن است و بعلاوه اغلب تغییرات آن غیر قابل پیش بینی است به همین خاطر دارای اثرات متعددی بر بدن انسان میباشد.
آیا موسیقی هم میتواند مضر باشد؟
بله اگر موسیقی از قواعد اصولی خود خارج شود و شبیه به صدا باشد اثرات ناخوشایند و نامطلوب بر بدن دارد. همچنین اگر دامنه یا تراز موسیقی بالا باشد نیز میتواند مضر گردد. موسیقی مضر مورد تایید متخصصین علم موسیقی نیست و شبه موسیقی تلقی میشود. جالب است بدانید که آنچه در دین اسلام به عنوان موسیقی ممنوع شناخته شده، اغلب از نظر روانی و فیزیولوژیک هم مضر است.
اثرات سوء صدا چیست؟
صدا میتواند باعث ناراحتی، آزار ذهنی و عصبی، کاهش کارایی ذهنی و بدنی، اختلالات گوارشی، اثرات قلبی و عروقی، اختلال در خواب، اختلال در مکالمه، کاهش آستانه شنوایی به صورت موقت و دائم گردد.
دامنه موج صوتی چیست؟
دامنه موج صوتی در محیط بیان کننده انرژی آن است. در محیط انتشار این دامنه با شدت موج صوتی و در محل دریافت کننده یا شنونده با کمیت فشار صوت بیان میشود.
واحد اندازه گیری صوت در محیط چیست؟
واحد اندازه گیری بر حسب شدت یا فشار میباشد. اما اگر اندازه گیری برای تعیین میزان مواجهه افراد (ساکنین یا شاغلین) باشد از کمیت فشار با واحد پاسکال یا تراز فشار با واحد دسیبل استفاده میشود.
واحد دسیبل چیست؟
دسیبل منظور یکدهم بل است. بل (Bell) هم نامه دانشمند معروف مخترع تلفن است. یک دسیبل (dB) عبارت از نسبت واحد اندازه گیری صوت به کمیت مبنا( آستانه درک حسی انسان) است. بنا بر این کمترین آستانه درک حسی، برابر صفر دسیبل و آستانه دردناکی انسان برابر 140 دسیبل است. ترازهای پایین تر از صفر دسیبل در حالت عادی قابل شنیدن نیست و بالاتر از 140 دسیبل شنیدن توام با درد در گوش است.
صدا چگونه اندازه گیری میشود؟
اصوات هوابرد توسط دستگاهی به نام تراز سنج صوت (Sound Level Meter) که با مخفف صوت سنج یا صدا سنج اندازه گیری میشود. این دستگاه شامل میکروفن، پردازشگر و نمایشگر دیجیتال است. مقادیر دامنه صدا «تراز فشار صوت» با واحد دسیبل نمایش داده میشود. به طور مثال 86.2 dB
مقادیر عادی و غیر عادی تراز فشار صوت چیست؟
در محیطهای ساکت تراز صوت حدود 30 دسیبل است. مکالمه معمولی حدود 55 دسیبل و صدای ترافیک 70 دسیبل و بوق خودرو 90 دسیبل و صدای موتور جت هواپیما 130 دسیبل است.
آلودگی صدا چیست؟
آلودگی صدا (Noise Pollution) یا به اصطلاح عمومی «آلودگی صوتی»، به شرایطی گفته میشود که تراز فشار صوت در محیط کار یا محیط زیست باعث آزار، افت عملکرد یا صدمه فیزیولوژیک به بدن انسان گردد.
آیا صدا حد مجاز دارد؟
بله. حد مجاز آلودگی صدا در محیطهای شهری توسط شواری عالی محیط زیست تعیین شده است و برای محدودههای مسکونی این حد در روز 55 و در شب 45 دسیبل در هوای آزاد است. حد مجاز داخل بناها نیز در مقررات ملی ساختمان آمده است. به طور مثال این حد برای کلاس درس 40 ، برای محیط اداری 45 ، برای اتاق نشیمن منازل 40 و اتاق خواب 35 دسیبل تعیین شده است.
حد مجاز شغلی چیست؟
حد مجاز شغلی توسط وزارت بهداشت ( مرکز سلامت محیط و کار) 85 دسیبل برای 8 ساعت کار روزانه تعیین شده است. در این حد مجاز اگر تراز فشار صوت 3 دسیبل بالاتر باشد زمان کار باید نصف شود و اگر 6 دسیبل باشد زمان کار باید به 2 ساعت تقلیل یابد.
چه محدودهای از تراز صوت برای انسان خطرناک است؟
واکنش انسان از تراز فشار صوت 65 دسیبل به بالا شروع میشود. ابتدا به صورت ناراحتی و احساس آزار صدا و بعد افزایش فشار خون و ضربان قلب. در مواجهه با صدهای با تراز بالاتر دستگاه شنوایی نیز دچار خستگی و افت عملکرد میشود. در صورت ادامه مواجهه یا افزایش تراز فشار صوت آستانه شنوایی بالا میرود و احساس سنگینی و کیپی گوش به شخص دست میدهد که به آن افت موقت میگویند. افت موقت اغلب قابلیت بازگشت و درمان دارد اما مواجهه مداوم با صدا در این شرایط میتواند باعث افت دایم شنوایی و حتی ناشنوایی گردد. در ایران حد مجاز برای پیشگیری از افت عملکرد ذهنی 70 دسیبل و برای افت شنوایی 85 دسیبل برای یک شیفت کاری 8 ساعته تعیین شده است.
آیا صدا را میتوان کنترل نمود؟
بله، راههای متنوعی برای پیشگیری از ایجاد صدا، پیشگیری از مواجهه غیر ضرور و کنترل صدا در صورت تولید و انتشار وجود دارد.
چند نوع کنترل صدا وجود دارد؟
کنترلها به طور کلی شامل کنترل در مرحله طراحی، کنترل در مرحله اجرا و نصب و کنترل در مرحله بهره برداری از تاسیسات و بناها میباشد. از نظر روش کنترل دو نوع کنترل مدیریتی و کنترل فنی- مهندسی وجود دارد.
روش کنترل مدیریتی آلودگی صدا چیست؟
این روش شامل کنترل در مرحله طراحی و توسعه بناهای شهری و صنعتی و کنترل مواجهه افراد افراد میباشد.
روشهای عمومی کنترل فنی چیست؟
در روش کنترل فنی ابتدا سعی میشود تجهیزات و منابعی تولید و تهیه شوند که توان نشر صوتی کمتری داشته باشند. در مرحله بعد کنترل روی سازهها و ساختمانها و چیدمان تاسیسات متمرکز میشود. کنترل بعدی صدا روی منابع متمرکز میشود. مرحله بعدی کنترل صدا در مسیر و محیط انتشار صوت است. مرحله آخر شامل کنترل صدا در محل شنونده از طریق اتاقک سازی یا حفاظت فردی است.
آیا رابطهای بین مصرف انرژی و ایجاد صدای زیان آور در تجهیزات وجود دارد؟
بله آلودگی صدا اغلب نتیجه پایین بودن فناوری تجهیزات است. تجهیزاتی که فناوری پایین دارند، بهره وری انرژی پایینی نیز دارند. این تجهیزات انرژی خود را به صورت گرما، ارتعاش و صدا از دست میدهند. لذا وجود آلودگی صدا به معنی پایین بودن بهره وری و اتلاف انرژی نیز میباشد.
روشهای کنترل فنی کدامند؟
این روشها شامل کنترل در منبع تولید صدا از طریق اصلاح ساختار فنی، کنترل در محیط انتشار صوت از طریق فناوری جاذبهای صدا به منظور کنترل بازتابشهای مزاحم و روش سوم عایق بندی صوتی به منظور جلوگیری از عبور صدای مزاحم بین مکانها و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی میباشد.
کنترل در منبع صوتی چگونه انجام میشود؟
کنترل در منبع با انجام اصلاح و تغییر اجزای ماشینها و ارتقای فناوری میسر است. اما روش متداول اتاقک سازی بر روی منابع صوتی مزاحم است. لایه بندی این اتاقکها مانع نشت صدا به محیط اطراف میشود.
کنترل در محیط انتشار چگونه انجام میشود؟
این روش برای کنترل بازتابشهای مزاحم صورت میگیرد. با استفاده از ورقههای جاذب موسوم به تایلهای آکوستیک و انتخاب یا طراحی آنها به طور متناسب با صدای محیط، بازتابشها کنترل و سطح تراز صدای داخل بناها کاهش مییابد. در برخی موارد نیز لازم است از دیواره صوتی مخصوص (Barrier) استفاده شود. دیواره صوتی اغلب در فضاهای باز شهری کاربرد دارد.
کنترل در در محل شنونده چگونه انجام میشود؟
کنترل در محل شنونده با کمک اتاقک سازی برای حفاظت در مقابل صدای مزاحم یا زیان آور است. لایه بندی این اتاقکها مانع نشت صدا به داخل کابین میشود. این روش عمومآٌ برای اتاقهای کنترل صنعتی کاربرد دارد.
تجهیزات حفاظت فردی چیست؟
تجهیزات حفاظت فردی شامل حفاظهای شنوایی روگوشی (Ear Muff)، توگوشی (Ear Plug) و قالبهای گوش (Ear Mold)میباشد. این حفاظها میتوانند تا حدودی اثر زیان آور صدا را کاهش دهند.
آیا حفاظهای شنوایی همیشه موثر هستند؟
به طور کلی حفاظت فردی آخرین مرحله است. با این وجود حفاظهای شنوایی برای همه موارد آلودگی صدا عملکرد واحدی ندارد. به طور مثال اگر الگوی توزیع فرکانسی به سمت صدای بم باشد یا به اصطلاح فنی، فرکانس غالب صدا زیر 1000هرتز باشد، حفاظ شنوایی عملکرد خوبی ندارد.
چگونه بدانیم که حفاظ شنوایی موثر است؟
انتخاب حفاظ شنوایی یک مهارت علمی است. حفاظ شنوایی باید بر مبنای خصوصیات و ماهیت صدا انتخاب گردد. حفاظ شنوایی باید دارای شناسنامه فنی و گواهی اعتبار عملکرد باشد. استفاده کننده خود متوجه تاثیر تقریبی حفاظ میشود اما اینکه آیا به طور دقیق این حفاظ سلامت شنوایی را تامین میکند یا خیر، نیاز به آزمایش حفاظ وجود دارد.
روشهای تست حفاظهای شنوایی چیست؟
روشهای استانداردی برای این کار توصیه شده است. به طور مثال آزمایش این حفاظ باید حداقل روی 30 نفر داوطلب در محیط آزمایشگاه انجام شود. اشکال این روش استفاده از صدای آزمایشگاهی است و دقیقاً معلوم نسیت که در محیط واقعی چقدر عملکرد دارد. راه دیگر آزمایشگاهی تست عملکرد حفاظ شنوایی با استفاده از مانکن نیم تنه انسان یا سیستم گوش مصنوعی در آزمایشگاه است. برای این منظور صدای محیط در آزمایشگاه بازسازی میشود و عملکرد حفاط روی یونیت گوش مصنوعی مورد آزمون قرار میگیرد. راه سوم استفاده از مانکن نیم تنه انسانی مجهز به سیستم الکترونیک گوش مصنوعی در محل واقعی استفاده از حفاظ شنوایی است.
آیا اعداد NRR که در بروشور حفاظها است صحیح میباشد؟
این اعداد اغلب 25 دسیبل یا بیشتر را نوشته اند؟ این اعداد اگر توسط سازنده معتبر هم اعلام شده باشد فقط نتایج تست حفاط را در شرایط آزمایشگاه نشان میدهد و تضمین کننده عملکرد واقعی آن نیست. مطالعات و توصیه سازمانهای علمی بزرگی مانند NIOSH نشان داده است که میزان حفاظت این گوشیها نصف و یا حتی کمتر نصف عدد درج شده NRR روی بروشور حفاظهای شنوایی است. مطالعاتی که در ایران هم انجام شده این امر را تایید میکند. لذا همانطور که در مواد 90 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی ایران هم آورده شده است، لازم است این حفاظها قبل از استفاده مورد آزمایش و تست قرار گیرند.
یونیت تست حفاظهای شنواییAvaSina دقیقا چه کاری انجام میدهد؟
این یونیت دارای سر و نیم تنه مطابق با ابعاد بدن و ویژگیهای ارگونومی مردان ایران است و از نظر خصوصیات آکوستیکی نیز همانند سر انسان عمل میکند. میکروفن دستگاه در محل گوش چپ یونیت و در عمق مناسب مجرای شنوایی قرار گرفته است. صدای دریافتی توسط کابل مخصوص به پردازشگر الکترونیک انتقال مییابد. پردازشگر شرایط درک حسی گوش انسان را شبیهسازی نموده و مقادیر تراز فشار صوت دریافتی واقعی توسط کارگر را نشان میهد. در مرحله بعد حفاظ شنوایی مورد نظر را روی سر یونیت نصب میکنند. برای بار دوم اندازهگیری را انجام میدهند. دستگاه مقادیر تراز فشار صوت را بعد از نصب حفاظ شنوایی نشان میدهد. تفاضل حسابی نتیجه اندازهگیری قبل و بعد از نصب حفاظ شنوایی روی سر یونیت، عملکرد واقعی و عملیاتی حفاظتی گوشی در کاهش صدا میباشد. یونیت مذکور میتواند نتیجه عملکرد حفاظهای شنوایی را در پهنه فرکانسی صوت نیز به دقت نشان دهد.
تفاوت تایل آکوستیک (Acoustic tile) و پانل (پنل) آکوستیک (Acoustic Panel) چیست؟
تایل آکوستیک به صورت یک لایه یکپارچه شامل مصالح متداول مانند گچ، فوم و یا کامپوزیت است که اغلب به صورت خودکار و تک مرحله ای به صورت انبوه تولید می گردد. البته در هر حال باید متوسط ضریب جذب صوتی برای این مصالح باید بیش از 0.5 باشد. تایلها دارای شکل و رنگ ثابت بوده و تنوع پذیری آنها با توجه به روش تولید دارای محدودیت است، اما پانلهای آکوستیک دارای ضریب جذب صوتی بالاتر از تایلها بوده و قابلیت طراحی متناسب با محیط استفاده می باشند. پانلها به صورت دستی یا نیمه خودکار تولید شده و دارای لایه بندی هستند. تنوع در لایه بندی، شکل و رنگ و جنس مصالح از برتری های پانل آکوستیک است. انتخاب در تایلهای آکوستیک محدود و در مورد پانلها بسیار وسیع می باشد. زیبایی ظاهری و تناسب دقیق آن با محیط استفاده از برتری های پانل آکوستیک می باشد. تفاوت عمده دیگر پانل و تایل در این است که تایلهای آکوستیک اغلب فقط جاذب صوت هستند اما در مورد پانلها امکان طراحی وسیع برای جذب و عایق بندی همزمان صدا وجود دارد. هر چند قیمت تمام شده پانلهای آکوستیک در تمام جهان بالاتر از تایل است اما قابلیتهای آن در کنترل صدای مزاحم هم به همان میزان بالاتر می باشد.
